جفت چیست ؟
جفت عضوی ست برای انتقال مواد بین مادر و جنین . مواد مفید و مغذی از طریق جفت به جنین منتقل شده و مواد زاید جنین ، از طریق جفت به خون مادر منتقل می شود . در واقع تا زمانی که جنین داخل رحم مادر است ، جفت کار ریه و کبد و کلیه جنین را انجام می دهد .
رشد و بلوغ جفت :
پس از لقاح ، هنگامی که تخم به رحم رسید و محل لانه گزینی را پیدا کرد ، پوشش خارجی این تخم ( که در آن زمان بلاستوسیست نام دارد ) ، هزاران سلول شبیه ریشه از خود بیرون می زند که این ریشه ها در پوشش داخلی رحم جا می گیرند . این بافتها در خون مادر شناور هستند و وظیفه شان گرفتن مواد مغذی و اکسیژن و … و هم چنین پس دادن مواد زاید می باشد .
پس از گذشت روزها ، تعداد و سایز این ریشه ها بیشتر شده و “جفت اولیه ” را تشکیل می دهند . این ریشه ها کم کم تکامل پیدا کرده و دارای مویرگهایی می شوند که خون جنین را در خود گردش داده و تصفیه می کنند .
باید بدانید که خون مادر و جنین با هم مخلوط نمی شود ! بلکه از پشت یک سد نازک پوستی ( مثل صافی ) موادشان را با هم رد و بدل می کنند . پس از این صافی ، فقط مواد رد و بدل می شوند…نه خون .
جفت ۲ رو دارد :
۱) سطح مادری : ( که مستقیما با دیواره رحم تماس دارد ) رنگ قرمز تیره داشته و حدود ۲۰ لوب دارد که توسط شیارهایی از هم جدا می شوند .هر لوب شامل ۱ ورید و ۱ شریان می باشد که از خود انشعابات فراوانی داده اند .
۲) سطح جنینی : سطحی از جفت که به سمت جنین قرار دارد . پرده امنیونی که روی سطح جنینی جفت را می پوشاند باعث می شود این سطح صاف ، سفید و براق به نظر برسد .
در سه ماهه اول رشد جفت سریعتر از رشد جنین است اما حدودا درهفته ۱۷ پس از آخرین قاعدگی وزن جفت وجنین تقریبا برابر می شود . تا اینکه در ماه آخر بارداری ، وزن جفت تقریبا یک ششم وزن جنین می شود . در آن زمان قطر جفت حدود ۲۰ سانتیمتر ، ضخامت آن حدود ۲٫۵ سانتیمتر و وزنش حدود ۵۰۰ گرم خواهد بود .
وظایف اصلی جفت شامل :
۱ ) برقراری گردش خون مادری جنینی و تبادل مواد
۲) تولید هورمونهای لازم برای ادامه ی بارداری ( مثل هورمون بتا ، پروژسترون و … )
۳) در ضمن جفت این خاصیت را هم دارد که جلوی میکروبها را هم می گیرد اما متاسفانه قادر به جلوگیری از بعضی ویروسها مثل مخملک و بعضی از باکتری ها مثل سفلیس نمی باشد .
۴) جفت بعضی از ” آنتی بادی ” ها و ” آنتی ژن ” های خون مادر را نیز از خود عبور می دهد. به همین دلیل برای مثال اگر مادری قبلا دچار مخملک شده باشد ، چون خون او در برابر این بیماری مصونیت یافته ، کودک نیز در مقابل بیماری مخملک ایمن می گردد و تا شش ماه پس از تولد به این بیماری دچار نمی شود .
۵) بعضی از داروهایی که مادر مصرف می کند به جفت منتقل می شوند و بنابراین وظیفه مادر است که بدون مشورت پزشک هیچگونه داروئی مصرف نکند . بالاخره هورمونها و اغلب ویتامین ها نیز به جفت منتقل می شوند . توجه کنید که داروهای گیاهی نیز به هر حال دارو هستند و ممکن است موادی داشته باشند که برای جنین مضر باشد .
انواع جفت از نظر محل قرارگیری :
هر جا که جنین اولیه لانه گزینی کند ، جفت در آنجا ریشه کرده و رشد می کند . بسته به اینکه جفت در کدام قسمت رحم ریشه کند ، نام های مختلفی ( از نظر مکان ) می گیرد :
۱) جفت خلفی (Posterior) :
محل لانه گزینی جفت ، در دیواره پشتی رحم است .
۲) جفت قدامی : (Anterior)
محل لانه گزینی جفت ، در دیواره ی جلویی رحم است .
۳) جفت فوندال (Fondal) :
یعنی جفت در بالاترین قسمت رحم لانه گزینی کرده است .
۴) جفت جانبی (Lateral) :
وقتی جفت در قسمت چپ یا راست رحم باشد .
۵) جفت پایین : (Low lying)
یعنی جفت در قسمت تحتانی رحم لانه گزینی کرده است .
بسته به اینکه فاصله ی جفت پایین ، از دهانه رحم چقدر باشد ، چند نوع جفت پایین داریم :
* جفت پایین :
با فاصله ی معقول از دهانه رحم . یعنی فقط محل قرارگیری جفت ، درسگمان تحتانی رحم است .
* جفت مارژینال :
یعنی جفت به حدی پایین است که لب به لب با دهانه رحم شده است . فاصله ای با دهانه رحم ندارد .
* جفت پارشیال ( سرراهی نسبی ) :
یعنی جفت به حدی پایین است که قسمتی از دهانه رحم ( نه همه ی آن را ) پوشانده است .
* جفت پرویا ( سرراهی کامل )
یعنی جفت به حدی پایین است که به طور کامل روی دهانه رحم را پوشانده است .
توجه کنید که ممکن است جفت شما ادغامی از انواع بالا باشد .
مثلا جفتی که هم در دیواره ی خلفی است و هم نسبتا بالا است را ” پوستریو فوندال” می نامند .
اگر جفت یا مثلا جفتی که قدامی است و دقیقا وسط دیواره ی رحم نیست ( مثلا کمی به سمت چپ است ) را جفت “انتریولترال چپ” می نامند .
آیا جفت قدامی غیر طبیعی است ؟
خیر !
جفت قدامی هم یکی از انواع طبیعی جفت ( از نظر محل ) می باشد . اما در این مادران ، ممکن است حرکات جنین کمی دیرتر و کمتر حس شود . علت ، وجود یک جفت بین ضربه های جنین با پوست شکم شما ( که حرکت را حس می کنند ) می باشد . این جفت حالت ضربه گیر دارد و شدت ضربه وارده به پوست شکم مادر را کاهش داده و در نتیجه مادر کمتر حس می کند حرکات جنین را .
تفاوت جفت قدامی و جفت خلفی :
اما مساله ای که هست باید بدانید انجام سزارین در مواردی که جفت قدامی است ( بخصوص اگر پایین هم باش د) برای جراح کمی مشکل است و تبحر ویژه ای لازم دارد . چون جفت دقیقا جایی است که در سزارین باید برش بخورد .
مساله بعدی در جفت قدامی ، این است که اگر یک مادر ، سابقه ی یک زایمان سزارین داشته باشد و در بارداری دوم جفت قدامی داشته باشد ، ممکن است این جفت قدامی ، داخل جای بخیه زایمان قبلی ریشه کند و باعث چسبندگی و خونریزی شدید بعد زایمان شود . بنابراین در این افراد معمولا سونوگرافی داپلر جهت بررسی میزان رسوخ جفت به داخل دیواره رحم و بخیه قبلی انجام می شود .
دسته بندی ها: بارداری
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است ، شما اولین نفر باشید !